شبکه‌های عصبی جامعه
فکر کنيد يک عنکبوت چطور فاصله‌ی بين دو نقطه را طی می‌کند و تار خودش را بين اين دو تا نقطه می‌سازد؟ مثلأ سر تارش را روی يک تکه برگ نصب می‌کند بعد از درخت می‌آيد پايين، چند قدمی روی زمين راه می‌رود، بعد از ديوار مقابلش می‌رود بالا و روبروی برگ يک جای مناسبی روی ديوار پيدا می‌کند و سر ديگر تار را می‌چسباند به ديوار. و از روی همين رشته شروع به رفت و آمد و تار تنيدن می‌کند.
خوب خيلی وقت می‌برد. طبيعت اينقدرها هم دست و دلباز نيست که اين همه وقت بدهد برای يک تار تنيدن. يعنی در واقعش اگر به اينجور تار تنيدن بود تمام عنکبوت‌های دنيا تا به حال از گرسنگی تلف شده بودند. بعضی تحقيقات نشان داده که عنکبوت‌ها می‌توانند يک مسافت‌هايی را بپرند. يک گروه ديگرشان سر تار را که وصل کردند به يک جایی آنوقت شروع می‌کنند به تاب سواری و باد آن‌ها را می‌برد به سمت مورد نظرشان، در واقع خود همان تار اوليه مثل بادبان عمل می‌کند. چند مدل ديگر هم دارد که يکی‌شان شبکه‌ی نقطه به نقطه هست. همين تفاوت‌ها باعث می‌شوند تارهای عنکبوت‌ها با هم فرق داشته باشند.
خوب يکی ازجذاب‌ترين موضوعات در حوزه‌ی علوم عصب پايه اين است که سلول‌های عصبی چطور از يک نقطه به يک نقطه‌ی ديگری می‌رسند. يعنی شبيه به عنکبوت هستند يا يک جور ديگری شبکه‌های عصبی درست می‌شوند؟
دو تا عکس ميکروسکوپی که خودم گرفته‌ام را ببينيد که دست‌تان بيايد چطور يک شبکه‌ی عصبی درست می‌شود.
اين اولی را که می‌بينيد يک سری سلول عصبی هستند که دارند يک کلاف بويايی را درست می‌کنند. سلول‌های عصبی روی يک بافتی حرکت می‌کنند که در عکس به رنگ سفيد – خاکستری می‌بينيدش. يک سری زوايد هم روی همان بافت می‌بينيد. به اين زوايد می‌گويند Ensheating Cell. اين سلول‌ها اول راه می‌افتند و مسير حرکت را می‌سازند. درست شبيه به مسير وزش باد. بعد سلول‌های عصبی به طور نقطه‌ای به اين سلول‌های زمينه وصل می‌شوند و يک مسير مشخص را طی می‌کنند.
اگر اين سلول‌های زمينه نباشند آنوقت سلول‌های عصبی سرگردان می‌شوند. توی آزمايش‌های مختلف همين کار را انجام می‌دهيم که ببينيم ميزان سرگردان شدن سلول‌های عصبی چطوری‌ست. هر جایی را که دستکاری می‌کنيد الگوی جديدی از حرکت سلول‌های عصبی درست می‌شود ولی در کل با دست زدن به سلول‌های زمينه شکل گيری شبکه‌های عصبی مختل می‌شود.
حالا اين عکس دوم را ببينيد. اين يکی مربوط است به يک کلاف عصبی درست و حسابی. اگر تا به حال عصب نديده بوديد اين رشته‌های قهوه‌ای رنگ عصب هستند و تمام احساسی که ما از محيط بيرون داريم توسط همين رشته‌های به مغر منتقل می‌شوند. خيلی شبيه به يک جامعه‌ست که اگر زمينه‌های شکل گيری شبکه‌های اجتماعی‌اش از بين برود آنوقت افراد جامعه سرگردان می‌شوند و دست آخر شبکه‌های اجتماعی مختل می‌شوند.
خوب خيلی وقت می‌برد. طبيعت اينقدرها هم دست و دلباز نيست که اين همه وقت بدهد برای يک تار تنيدن. يعنی در واقعش اگر به اينجور تار تنيدن بود تمام عنکبوت‌های دنيا تا به حال از گرسنگی تلف شده بودند. بعضی تحقيقات نشان داده که عنکبوت‌ها می‌توانند يک مسافت‌هايی را بپرند. يک گروه ديگرشان سر تار را که وصل کردند به يک جایی آنوقت شروع می‌کنند به تاب سواری و باد آن‌ها را می‌برد به سمت مورد نظرشان، در واقع خود همان تار اوليه مثل بادبان عمل می‌کند. چند مدل ديگر هم دارد که يکی‌شان شبکه‌ی نقطه به نقطه هست. همين تفاوت‌ها باعث می‌شوند تارهای عنکبوت‌ها با هم فرق داشته باشند.
خوب يکی ازجذاب‌ترين موضوعات در حوزه‌ی علوم عصب پايه اين است که سلول‌های عصبی چطور از يک نقطه به يک نقطه‌ی ديگری می‌رسند. يعنی شبيه به عنکبوت هستند يا يک جور ديگری شبکه‌های عصبی درست می‌شوند؟
دو تا عکس ميکروسکوپی که خودم گرفته‌ام را ببينيد که دست‌تان بيايد چطور يک شبکه‌ی عصبی درست می‌شود.
اين اولی را که می‌بينيد يک سری سلول عصبی هستند که دارند يک کلاف بويايی را درست می‌کنند. سلول‌های عصبی روی يک بافتی حرکت می‌کنند که در عکس به رنگ سفيد – خاکستری می‌بينيدش. يک سری زوايد هم روی همان بافت می‌بينيد. به اين زوايد می‌گويند Ensheating Cell. اين سلول‌ها اول راه می‌افتند و مسير حرکت را می‌سازند. درست شبيه به مسير وزش باد. بعد سلول‌های عصبی به طور نقطه‌ای به اين سلول‌های زمينه وصل می‌شوند و يک مسير مشخص را طی می‌کنند.
اگر اين سلول‌های زمينه نباشند آنوقت سلول‌های عصبی سرگردان می‌شوند. توی آزمايش‌های مختلف همين کار را انجام می‌دهيم که ببينيم ميزان سرگردان شدن سلول‌های عصبی چطوری‌ست. هر جایی را که دستکاری می‌کنيد الگوی جديدی از حرکت سلول‌های عصبی درست می‌شود ولی در کل با دست زدن به سلول‌های زمينه شکل گيری شبکه‌های عصبی مختل می‌شود.
حالا اين عکس دوم را ببينيد. اين يکی مربوط است به يک کلاف عصبی درست و حسابی. اگر تا به حال عصب نديده بوديد اين رشته‌های قهوه‌ای رنگ عصب هستند و تمام احساسی که ما از محيط بيرون داريم توسط همين رشته‌های به مغر منتقل می‌شوند. خيلی شبيه به يک جامعه‌ست که اگر زمينه‌های شکل گيری شبکه‌های اجتماعی‌اش از بين برود آنوقت افراد جامعه سرگردان می‌شوند و دست آخر شبکه‌های اجتماعی مختل می‌شوند.
نظرات