يار در خانه‌شان

با همه بگیر و ببندهای مرتبط با خشک شدن درياچه اروميه و تلاش مردم و بخصوص آذربايجانی‌ها برای غيرسياسی کردن موضوع منتها يک قسمت داستان هست که به شدت سياسی‌ست ولی کسی درباره‌اش حرفی نمی‌زند. آن وقتی که در ايران بودم چند تا مصاحبه‌ی مفصل هم درباره‌اش در روزنامه‌های نشاط و عصر آزادگان منتشر کردم. هنوز هم آدم‌هايش زنده‌اند و از قضا همين سه چهار روز پيش هم باهاشان حرف زدم و همان حرف‌های قبلی‌شان را تايید کردند.

گرفتاری تازه درياچه اروميه عبارت است از کاهش يا قطع ورودی آب به درياچه منتها وضعيت حاد نمکی شدن درياچه از زمان ساخت جاده از وسط درياچه شروع شد چون ورودی آب به درياچه به نسبت مساوی در دو سمت درياچه انجام نمی‌شد و در نتيجه خشکی يک بخش از آن منجر به کشيده شدن آب طرف ديگر شد. درست مثل اين که توی دو تا ظرف مرتبط با هم آب شيرين و آب شور بريزيد. آب از قسمت شيرين به قسمت شور می‌رود تا تعادل غلظت نمک برقرار بماند.

توی درياچه اروميه دو تا جريان آبی وجود دارد که تعادل شيميايی آب را حفظ می‌کنند، يعنی می‌کردند. وقتی جاده را ساختند يکی از آن دو جريان کور شد. 11 سال پيش اولين نشانه‌های اين اوضاع مشخص شد. من همان وقت با يک گروهی رفته بودم برای آزمايش روی آرتميا سالينا. از فرط شوری آب موتور قايق‌ها از کار می‌افتاد. محض خاطر اين که متوجه بشويد اوضاع چطوری بود اين را هم باخبر باشيد که اتحاديه بين‌المللی حفاظت از طبيعت يا IUCN همان 11 سال پيش گزارش داده بود که مرگ و مير پرندگان مهاجر در اطراف درياچه اروميه زياد شده و اين مربوط است به از کار افتادن دستگاه بينايی که ناشی از جمع شدن نمک در اطراف چشم‌های‌شان است.

آن قسمت سياسی داستان مربوط به اين است که آن بابايی که پاچه‌های شلوارش را زد بالا و سردمدار احداث جاده شد همین جناب حجت‌الاسلام حسنی‌ست که نياز به معرفی ندارد. من چندتايی از آدم‌های تراز اول مهندسی در ايران را می‌شناسم که همان سال‌های اول انقلاب که حسنی دست به کار جاده زدن از وسط درياچه شد با او درگير شدند و به زور اسلحه کشيدن حسنی و بازداشت بعضی‌های‌شان از سر راه او کنار رفتند. از همان‌هايی که با حسنی درگير شده بودند شنيدم که مصطفی چمران هم بر سر همين جاده وسط درياچه با حسنی درگير شده بوده. اگر برای آدم‌ها دردسر امنيتی درست نمی‌کردند اسم‌شان را می‌نوشتم که برويد مستقيم از خودشان بپرسيد و صحت موضوع را ببينيد.

عامل اصلی خرابی وضعیت درياچه اروميه، حجت‌الاسلام حسنی‌ست و اگر اوضاع اجتماعی دو تا استان بابت نابودی درياچه بهم ريخته است، و اگر حضرات حکومت خيلی اهل حقيقت هستند، بايد بروند به جای بازداشت مردم عادی و علاقمندان به محيط زيست همين حسنی امام جمعه اروميه را بازداشت يا از کار برکنار کنند. خلاصه که يار در خانه‌شان است و حضرات گرد جهان می‌گردند.